Burn-out

 

Wat is burn-out;             Het Engelse woord voor opgebrand zijn. Emotionele uitputting bij mensen die zich beroepsmatig (te) sterk betrokken voelen bij andere mensen. Het over je grenzen gaan, specifieke vorm van stress, toestand van geestelijke uitputting.

 

 

Je bent ziek, je hebt je ziekgemeld van, op werk, je bent moe, uitgeput, de rek is eruit. Regelmaat, rusten en ontspanning zijn hier de toverwoorden. Maar hoe lang duurt een burn-out? Het is moeilijk te zeggen, dit verschilt van persoon tot persoon en hier hangt geen exact te zeggen hersteltijd aan. Hoe lang heb je onder stress, druk gestaan, en is het wel een burn-out?

 

Wat is er aan de hand?

Je bent ziek, je voelt je niet goed, je hebt je ziekgemeld op werk, bij je werkgever, maar hoe weet je wat er met je aan de hand is? Meestal als wij ons ziekmelden van werk, dan weten we ongeveer wat wij mankeren, waarom we ziek zijn. We kunnen meestal een inschatting maken hoe lang wij ziek zijn voordat wij weer aan het werk gaan. Meestal is dit een paar dagen of een weekje. Bij burn-out weet je dit niet. De diagnose burn-out kan alleen gesteld worden door een arts en is het wel een burn-out?

 

Overspannen of burn-out

Veel mensen gaan gelijk uit van een burn-out terwijl dit soms onterecht is. Als men moe is, en dit houdt aan, dan spreekt men gelijk over burn-out. (zie ook moe zijn) In het verleden werd er over “overspannen zijn” gesproken, nu krijgt het vaak als eerste de titel “burn-out” mee terwijl dit vaak onterecht is en er sprake kan zijn van “lichte overspannenheid”. Burn-out is een modewoord geworden waar we graag mee schermen en iedereen gelijk weet wat er aan de hand is. Echter is er een verschil tussen burn-out en overspannenheid. Een flinke burn-out kan lang duren, terwijl overspannen zijn een aantal weken kan duren.

Overspannenheid is de vooruitloper en kan het beginstadium van burn-out worden. Overspannenheid kan men herleiden naar stressvolle situaties die kortdurend zijn. Men heeft een korte tijd onder spanning gestaan en daarmee zichzelf overbelast door stress en frustratie, bijvoorbeeld te veel werkdruk op werk hebben, een echtscheiding, enz. Het is een “voor signaal” en als je hieraan voorbijloopt dan kan burn-out optreden en ben je verder van huis. Overspannenheid is de spanning van frustratie en stress in je lichaam en geest laten oplopen waardoor men moe wordt, gaat piekeren, gespannen zijn, slecht slapen, weinig interesse hebben, niet goed functioneren zodat er fouten gemaakt kunnen worden. We zijn gespannen, waardoor prikkelbaar, maar kunnen nog wel zakelijk als privé, dus beroepsmatig en sociaal functioneren, dus nog wel tot iets in staat zijn. De duur van herstel van overspannenheid is anders en korter dan van een burn-out.

Burn-out is letterlijk opgebrand zijn, uitputting van energie, extreme moeheid met een gebrek aan motivatie en niets meer kunnen hebben en doen. Zowel privé als zakelijk en dus niet meer beroepsmatig en sociaal kunnen functioneren, we zijn tot niets in staat omdat de lichamelijke energiereserves zijn op gebruikt. We willen wel, maar we kunnen niet. De duur van herstel, hersteltijd van een echte burn-out is vele malen langer dan van overspannenheid. Burn-out komt voor bij zowel mannen als vrouwen.

 

Ik vind het belangrijk om als je na bijvoorbeeld een week of anderhalf ziek zijn en je merkt geen verschil of verbetering dat je je huisarts hiervan op de hoogte stelt en de huisarts bezoekt. In ieder geval is het belangrijk om een arts te raadplegen bij welke ziekte dan ook die langer aanhoudt.

 

Opbouw van burn-out

Een flinke burn-out kun je oplopen door een tijdje, maanden, jarenlang onder stress te staan en deze stress langzaam opbouwt zowel lichamelijke en geestelijke stress zonder jezelf rust en ontspanning te gunnen. Door jezelf geen rust en ontspanning te gunnen pleeg je roofbouw op jezelf. Deze stress heb je zelf opgebouwd door constant over je grenzen heen te gaan en de spanning in je lijf hebt laten oplopen en daarmee je energiereserves hebt verbruikt. Deze stress kun je zelf niet eens merken, opmerken, omdat je het gewoon vindt, de spanning in je lichaam wordt constant een stukje opgevoerd, je lichaam en geest passen zich daarop aan en je vindt zelf dat het heel gewoon is. Je voelt het niet eens meer omdat het bij je hoort je hebt constant de druk hoger gelegd. Je hebt de spanning in je lijf en geest opgevoerd en het is gewenning geworden. Je bent constant moe maar gaat toch verder. Je hebt jezelf te hogen eisen gesteld en geen aandacht gegeven aan de lichamelijke en geestelijke signalen van het opvoeren van de druk, de stress.

Je kunt een burn-out vergelijken met een elastiekje. Een normaal niet gespannen elastiekje is slap, het is in de ontspannen staat. Trek je een klein beetje aan het elastiekje dan wordt het elastiekje groter, de spanning komt op het elastiekje te staan, het elastiekje wordt een beetje belast. Dit kun je zien als overspannenheid. Trek je nog harder aan het elastiekje dan wordt deze alsmaar groter en meer belast totdat hij knapt, de belasting is te veel geworden en is door de klap overbelast. De knap van het elastiekje kun je zien als het einde en het begin van burn-out. Je hebt jezelf overbelast. Om de overbelasting, de spanning die je op hebt gebouwd in de jaren, maanden, te laten afnemen moeten we de spanning die we hebben op gebouwd weer afbouwen in ontspanning. Een flinke burn-out kan een hele lange tijd duren voordat je hier bovenop bent, hoe lang dit duurt, ligt aan jou en hoe je hier mee omgaat.

Burn-out gebeurd niet zomaar, het lichaam en geest geven aan “tot hier en niet verder”. Het is de lichamelijke spanning, de emotionele, geestelijke belastbaarheid, de druk die jij jezelf oplegt zat, je lichaam neemt het over van je denken en legt je plat. Je hebt tijden, jarenlang roofbouw op jezelf en daarmee op je lichaam en geest gepleegd. Roofbouw op jezelf: zich geen rust en ontspanning gunnen en door de roofbouw ben je in het eindstadium burn-out belandt, je hebt je letterlijk over de kop gewerkt, het beginstadium “overspannenheid” heb je niet eens gemerkt, of wel, maar je bent doorgegaan zonder naar je lichaam en geest te luisteren, naar jezelf te luisteren. (zie ook over persoonlijke grenzen gaan)

 

Stress

Hoe komen wij aan stress? Aan stress komen wij als wij onder hoogspanning staan, maar, hoe komen wij aan deze hoogspanning?

Stress is belasting, spanning, werkdruk, dit kan privé of zakelijk zijn. Maar hoe komen wij aan stress? Stress laten wij ons zelf toe, en veroorzaken wij zelf, wij laten ons dit zelf gebeuren doordat wij te veel eisen van onszelf en of te hoge eisen aan ons zelf stellen.

Als wij stress hebben dan hebben wij het “te druk” er “moet” naar onze gedachten te veel worden gedaan in een voor onze gedachten te korte tijd. Deze gedachten leveren stress op en is te voelen in ons lichaam. (zie ook het moeten in ons) Wij willen te veel dingen doen, maar in gedachten hebben wij daar geen tijd voor. Toch doen wij die dingen wat achteraf geen ontspanning maar stress heeft opgeleverd. Ook de beïnvloeding van buitenaf heeft een sterke invloed op ons. Als wij denken “even niets te doen te hebben, dan grijpen wij naar onze mobiel, tablet om ons niet te “vervelen”.

We leven in een haastige, jachtige wereld van media, de digitale wereld waarin we ‘geleefd’ worden. We worden letterlijk ‘gek’ en angstig gemaakt door het moeten in onszelf, en onze gedachten ons te vervelen, de media, sociale media, anderen, enz. We laten onszelf leven. We lopen aan onszelf voorbij, nemen geen tijd voor onszelf, waardoor er altijd haast is. Prioriteiten worden verschoven. We worden gevoed met informatie door de buitenwereld. We worden gevoed en geleefd door de digitale wereld van media, sociale media, smartphone, telefoon, computer, enz. Doordat wij geleefd worden ontstaat er een ‘moeten’ in onszelf door bijvoorbeeld te reageren op een telefoontje, een berichtje, een e-mail, een whatsappje, een piepje, we zijn constant in een staat van alertheid. De media is de afgelopen jaren een steeds grotere rol gaan spelen, dit kan zijn via tv, radio, krant, internet of sociale media. Het internet speelt een zeer grote rol.

Iedereen, zowel jong als oud, is bezig met zijn of haar mobiele telefoon. Waar het vroeger alleen een mobiele telefoon was om te bellen en sms te versturen en gebeld te worden, zijn de mobiele telefoons nu kleine computertjes waarmee alles kan. Kijk maar eens om je heen, hoeveel mensen, jong en oud, zie je om je heen die een smartphone  in hun hand hebben en er mee bezig zijn. Zodra wij maar “even tijd hebben”, “moeten wachten” wordt de smarphone gepakt om te controleren. Zowel lopend, fietsend, als in de auto, zijn wij bezig met onze smartphone wat gevaarlijke situaties op kan leveren. Voor de auto geldt een “handsfree bellen”, maar deze regel wordt veelal genegeerd en overtreden. Zowel lopend, fietsend, als in de auto blijven of gaan wij in de paraatheid als wij een piepje horen, het is een drang in ons die ons laat reageren om te kijken wie, wat, waar ons iets wil meedelen. Met het bezig zijn met onze mobiel, zijn wij niet meer met de ‘buitenwereld’ bezig, wij zijn ons niet meer bewust van wat er om ons heen gebeurt, we vergeten totaal de buitenwereld omdat wij totaal gefocust zijn op onze smartphone. In feite zijn wij gewoon verslaafd aan onze smartphone, omdat wij niet meer zonder kunnen.

 

Sociale media

Sociale media: online platform waar de gebruikers zelf voor de inhoud zorgen. Hoofdkenmerken zijn interactie en dialoog tussen gebruikers. We laten een ander zien en weten, wat we aan het doen zijn, wat ons bezig houdt, we geven meningen, we delen informatie met anderen, we reageren op anderen en anderen reageren op onze ‘post’.

Dit ‘delen’ begint vrijwel gelijk na ons opstaan en eindigt als wij naar bed gaan. De hele dag is of kan de smartphone, tablet het centrale punt zijn waar onze aandacht naar uit gaat. We willen niets missen en checken onze telefoon, smartphone, mail, waardoor we met onze vingers aan een smartphone of tablet geplakt zitten, we stellen geen prioriteiten meer. Als er een storing is, of onze batterij is leeg dan zijn wij in paniek of kunnen in paniek raken omdat we niets willen missen, we zijn ‘even afgesneden van de buitenwereld’.

Om informatie te delen met anderen zullen wij anderen moeten ‘accepteren als vriend’. Accepteren wij ‘geen vrienden’ dan kan deze persoon niet bij de informatie van de ander. We laten de buitenwereld, onze ‘zogenaamde’ vrienden weten wat ons bezighoudt, geven meningen, plaatsen foto’s om te laten zien hoe gezellig we het hebben of anders. (even vergetende dat deze geplaatste foto’s voor altijd op het web, internet staan en dat van deze foto’s misbruik gemaakt kan worden door een ander om jouw identiteit te stelen) Op sociale media geven wij onszelf bloot en presenteren wij ons, en meestal is dit niet van onze goede kant. Er is een actie, en er komt een reactie. (zie ook vriendschappen)

Veelal reageren we klakkeloos en veelal zonder erbij na te denken op anderen, of starten zelf door een gezegde, mening te posten. Dit reageren, een mening geven, gebeurd vanuit onze emotie, maar, onze emotie kan ook verkeerd begrepen worden, waardoor er door anderen op onze reactie wordt gereageerd en wat twee kanten op kan gaan, een leuke goede reactie of een slechte reactie waarbij wij anderen over ons heen krijgen, wat voor stress en problemen kan zorgen of leiden.

We kunnen bezig zijn met sociale media, waarbij we de tijd vergeten en we soms, vaak uren verder zijn. We kunnen ons afvragen of het verblijf op sociale media zinvol is geweest of hebben wij de tijd laten verstrijken met onzinnige, nutteloze dingen. Het enige kostbare in het leven is tijd en tijd is het enige wat wij niet kunnen aanvullen. We kunnen onszelf de vraag de vraag stellen; Hoeveel uur zijn wij met sociale media op een dag mee bezig? Was- is het belangrijk? Zitten mensen te wachten op wat een ander verteld waar hij of zij mee bezig is? Hadden wij geen andere prioriteiten die wij nu uitgesteld hebben en zijn? Waarom doen wij dit, waarom zijn we hier mee bezig? Veelal zijn wij hier mee bezig omdat er onrust in de mens aanwezig is. Verveling die lijdt tot onrust zodat we “wat moeten gaan doen” en wat veel van onze tijd kost en veelal een verslaving is geworden en wat leidt tot stress. (zie ook beïnvloeding van buitenaf) In de huidige wereld zie je gebeuren dat kinderen, pubers, jong volwassenen onder stress staan, stress hebben, en op zeer jonge leeftijd een burn out oplopen.

Een beetje stress hebben kan normaal zijn, het laat je ook alert blijven. Blijven wij onder stress staan dan zullen wij ons stress gehalte steeds een stukje opvoeren. (zie ook stress)

Stress kan ook voortkomen uit problemen die er spelen zowel privé als zakelijk en hoe onze kijk is op het leven en hoe wij in het leven staan. Problemen: een nog niet opgelost vraagstuk, moeilijkheden. Problemen creëren wij zelf omdat wij zelf een beeld over het probleem vormen. Problemen worden veroorzaakt door wat jij je aantrekt en hoe je hierover denkt. Als er problemen zijn van welke aard dan ook dan zal dit stress opleveren en emotionele belasting en zal zich vertalen in lichamelijke en geestelijke klachten. (zie ook problemen de baas)

Als wij niets aan de stress doen die wij hebben en voelen in ons lichaam en geest, dan kan dit leiden tot overspannenheid en of burn-out omdat wij ons zelf hebben overbelast. Niemand anders kun je hier de schuld van geven omdat jij het jezelf hebt laten gebeuren. Het is hoe wij met ons zelf omgaan. Laten wij overspannenheid toe door stress te hebben? Er gaan genoeg voorbodes, prikkels vooraf, waaraan wij meestal geheel voorbijlopen.

 

Voorbodes van stress

Ons lichaam werkt samen met onze geest, onze psyche. Uit deze samenwerking komen emotie en gedrag voort. Stress heeft invloed op ons lichaam, geest, emotie en gedrag. Bij stress ben je vatbaarder voor ziekte, bijvoorbeeld griep, keelpijn, verkoudheid, enz. omdat stress energie vreet zal ons afweersysteem langzaam afnemen. Bij langdurige stress kunnen klachten ontstaan zoals lichamelijke klachten, gedrag klachten, emotionele klachten en geestelijke klachten.  

 

Lichamelijke verschijnselen van stress zijn:

Fysieke klachten zoals: Hoofdpijn, pijn in je lichaam voelen, schouders, adrenaline verhoging, het suist door je lichaam, je wordt of voelt je hieper de pieper, moe zijn, oververmoeidheid zijn, lusteloos, rusteloos zijn, misselijk zijn, klamme handen, zweet handen, slecht presteren, hoge bloeddruk, hartkloppingen, moeite met inslapen, niet kunnen slapen of juist wel kunnen slapen, doorslapen. Slapeloosheid wat weer kan leiden tot stress en frustratie, we zijn zo bezig met niet kunnen inslapen of slapen dat we ons daar druk over maken, en een vicieuze cirkel is rond.

 

Geestelijke verschijnselen van stress zijn:

Geestelijke klachten zoals: Vergeten, niet meer helder kunnen denken en nadenken, niet tot besluiten kunnen komen, alles uitstellen, geheugen en concentratieproblemen, vluchtgedrag, angst, somber zijn, snel geëmotioneerd, overmatig piekeren, chaos in je hoofd voelen, het gevoel hebben dat je hoofd op ontploffen staat en vol zit, geen innerlijk gevoel hebben. (zie ook vluchtgedrag bij problemen – angst)

 

Emotionele verschijnselen van stress zijn:

Emotionele klachten zoals: Huilerig zijn, snel geëmotioneerd, snel geïrriteerd, prikkelbaar en overstuur zijn, plotselinge woede, chaos in je lichaam en hoofd voelen, onrustig zijn, opgejaagd zijn, je voelt je onder druk staan terwijl er geen druk is, moeite hebben met drukte om je heen, een machteloos en moedeloos gevoel hebben, alles zwaar inzien, of aan dingen geen betekenis meer geven of hechten, je voelt je eenzaam, alleen, ongelukkig, verveling, maar je komt tot niets, paniekaanvallen. (zie ook emotie ) (rust in onszelf vinden)

 

Gedrag verschijnselen van stress zijn:

Gedrag verandering zoals: Snel kattig doen, snauwen, de baas willen spelen, kritiek hebben op een ander, ontploffen, ruzie maken, te veel eten, drinken, roken, een onvermogen, het er niet toe kunnen zetten om iets af te krijgen of te gaan doen. Het laten zitten. Er komt niets uit je handen. Somber zijn, niet meer kunnen lachen.

Dit alles lijdt tot over belasting. Als je een dag niets te doen hebt, raak je in paniek want je bent zo gewend om “iets” te doen, er overvalt je een gevoel van ik moet iets doen, je gaat je vervelen, althans, je denkt dat je je gaat vervelen. (zie ook tijd voor jezelf nemen) Ondanks je klachten blijf je stug doorgaan waardoor je roofbouw op jezelf pleegt.

Niemand is gelijk, hetzelfde, dit maakt ons uniek, hoe stress en burn-out op je overkomt, is voor iedereen anders en kan door iedereen anders ervaren worden.

 

Lichamelijke en geestelijke accu

Energie is onze belangrijkste brandstof waarop wij kunnen leven. Je kunt je lichaam en geest zien als een accu een batterij. Door rust, ontspanning en slapen word je lichamelijke energie aangevuld. Bij langdurige hoge stress wordt de lichamelijke energie accu langzaam leeg getrokken, waardoor er klachten kunnen optreden of ontstaan. Als er geen rust, ontspanning of slapen is na de stress dan zal deze lichamelijke accu niet worden aangevuld en zal deze langzaam leeg lopen met het gevolg dat wij uiteindelijk geen energie meer zullen hebben omdat de accu niet meer opgeladen wordt en je energie accu leeg blijft. Je hebt letterlijk alle energie en reserve energie gebruikt waardoor je opgebrand, uitgeput bent.

Bij een auto wordt er als de accu leeg is een nieuwe volle accu ingezet zodat er weer verder kan worden gereden, maar bij het lichaam kan er geen nieuwe volle accu worden ingezet. Ons lichaam en geest zal met rust, ontspanning en slapen moeten worden aangevuld en worden opgeladen totdat onze energie accu weer vol is. Dit is een langzaam proces.

Als stress wegvalt, en daarmee de spanning in het lichaam, dan heeft het lichaam tijd nodig om dit te verwerken en de energie weer aan te vullen. (zie ook energie) en (ademen – aarding – chakra)

Bij onder spanning staan van het lichaam en geest zullen alle spieren worden aangespannen, zij zullen als het ware steeds meer inkrimpen, ze zullen verkrampen als er geen ontspanning is, onder spanning staan en blijven staan kan tot pijn leiden. Dit kan hoofdpijn zijn, maar ook spierpijn en dit is te voelen in het gehele lichaam. Wij zullen geneigd zijn om een paracetamol te gaan slikken om de pijn te verminderen of weg te krijgen. Meestal hoor je “er ligt een paar honderd kilo gewicht op mijn schouders”. Dit gevoel is geen prettig gevoel, het is het aanspannen van spieren in je schouders. Door te ontspannen zullen je spieren ontspannen en minder tot geen pijn geven.

 

Waar merk je aan dat je lichamelijke accu leeg raakt?

Het langzaam moe worden en niet anders kunnen dan slapen of niet slapen. Na iets gedaan te hebben zo moe zijn dat je naar bed wilt om te gaan slapen en na deze slaap ben je niet uitgerust, soms kom je nog meer moe je bed uit. (zie ook moe zijn)

Na bijvoorbeeld een werkweek van 40 uur op zondag zo moe zijn en gaan slapen. Als de spanning erop blijft staan dan komt bijvoorbeeld de zaterdag middag erbij om te gaan slapen, en als we bijvoorbeeld op vrijdag middag vrij hebben van werk, en nergens meer zin in hebben en ook zo moe zijn dat we ook dan een slaapje gaan doen. Als we het hele weekend willen slapen en maandag niet uitgerust zijn om te gaan werken. Je alsmaar moeër wordt en niet het idee hebt dat je meer uitgerust raakt of bent. Je meldt je een weekje ziek op werk in de hoop dat je, je dan beter voelt, maar na het weekje ziek geweest te zijn voel je je wel iets beter maar meestal ga je op het oude tempo door totdat je, je helemaal moet ziekmelden omdat je niet anders kan.

Rusten, ontspanning en slapen zijn de sleutelwoorden in een burn-out. Alles staat in het teken van slapen, we kunnen gewoon nergens anders meer aan denken en doen. Toch zijn er verschillen, de een kan wel goed slapen met een burn-out een ander niet. Als we niet kunnen slapen dan is de spanning in het lichaam hoog, dit wordt mede veroorzaakt door gedachten die door het hoofd spoken. Doordat wij niet kunnen slapen raken we gefrustreerd omdat we niet kunnen slapen en zitten we in een cirkel. (zie ook slapen)

Ga je zelf niet zitten pesten. Voel voor jezelf aan wat je moet doen. Als je moe bent bijvoorbeeld overdag, ga dan gewoon slapen en of rusten. Door niet te gaan slapen en of rusten en dus door blijft gaan ga je over je grenzen heen en die grens is oververmoeid worden wat weer leidt tot niet kunnen slapen. Als je niet aan de moeheid toegeef dan kan je, als het echt tijd is om te gaan slapen, niet slapen en lig je uren wakker.

 

En dan is het zover – je wordt lam gelegd

De opgebouwde spanning in je lichaam en geest is zo hoog dat je lichaam voor zichzelf kiest omdat jij niet aan het lichaam denkt, je bent er aan voorbij gelopen, achteraf hebben wij dit wel doorgehad maar zijn nog ‘even doorgegaan’. We hebben alle signalen genegeerd van moe zijn, slaapproblemen hebben, zweet handen, hartkloppingen, concentratieproblemen, enz.

Lichaam en geest maken voor jou de beslissing en zeggen opeens: “tot hier en niet verder!”. Je wordt letterlijk lam, stil gelegd. Het is een lichamelijke en geestelijke crash, een instorting van lichaam en geest. Het is letterlijk niet meer op je benen kunnen staan, je krijgt je benen niet meer over de rand van je bed, je bent te moe om zelfs om te draaien in bed, bij alles wat je doet ben je ‘doodmoe’, volledig uitgeput, je kunt geen boe of bah meer zeggen en het liefst wil je slapen.

Rust, rust en rust is hier geboden.

Je bent letterlijk opgebrand, de lichamelijke en geestelijke energie accu is leeg. Je bent ziek. De accu moet weer worden opgeladen en alleen door rust, ontspanning en slapen kan dit gebeuren en dit heeft tijd nodig alleen wil een mens te snel. Wij zullen ons schuldig voelen omdat wij zijn uitgevallen. Het “moeten” moet uit je systeem, er wordt heel wat van je gevraagd omdat het hier om omschakeling gaat van anders denken en doen. Je hebt de lat voor jezelf te hoog gelegd, wat kan voortkomen uit prestatiedruk, door te hoge eisen aan jezelf te stellen, waardoor jij zelf de stress hebt toe gelaten door te denken, “oh ik doe dit of dat nog even, en hebt geen nee durven zeggen tegen iemand enz.” en daardoor wordt er een grens overschreden, je hebt je eigen belastbaarheid grens overschreden en daarmee de stress en druk opgevoerd.

Burn-out is een wisselwerking tussen lichaam en geest. Het lichaam krijgt een klap maar het geestelijke, het emotionele krijgt ook een klap. Alles zal weer in balans moeten komen en worden gebracht. Lichaam en geest zullen moeten gaan herstellen en dit zal heel langzaam gaan. En naar de meeste mensen te langzaam, maar een mens wil soms te snel omdat je dit van je zelf verwacht en omdat de buitenwereld dit van jou verwacht, maar wat veel frustratie kan opleveren. (zie ook verwachting) Je kunt niet van jezelf verwachten dat als je jaren lang onder hoge stress hebt gestaan dat dit in één week is opgelost, dit heeft tijd nodig en tijd geven wij ons zelf niet omdat wij het zo snel mogelijk opgelost willen zien of hebben. Wij zullen moeten accepteren dat de situatie is zoals hij op dit moment is.

Met burn-out krijgt niet alleen het lichaam een klap maar ook het geestelijke, de emoties. Ook geestelijk is het lichaam belast waaruit vele klachten kunnen voortkomen. De voornaamste klacht is dat je niet veel kan hebben, dat alles te veel is. De kleinste dingen zijn te veel maar ook licht, geluid enz. Doordat er overbelasting van de geest is kunnen wij op dat moment niet alles verwerken wat wij normaal wel gelijk verwerken en doordat er een opstapeling is van alles wordt alles te veel. Het geeft een gevoel als of je gek wordt, dat je hoofd overloopt, vol zit en er niets mee bij kan. Dit is geen fijn gevoel, mijn ervaring is dat als dit gebeurd, je je het beste kunt afzonderen in alle rust en te gaan slapen.

Je concentratievermogen is minimaal, en het kan ook zijn dat je vergeetachtig bent, informatie neem je niet meer tot je, je kunt het vergelijken met een harde schijf van de computer, deze is vol en er moet gedeletet, gewist worden.

Met een burn-out kunnen ook nog andere dingen om de hoek komen, zoals angst. Je bent bang, je wilt de deur niet uit, boodschappen doen is een hele opgave, je denkt dat je gek wordt, geluid kan ondragelijk zijn, alles is te veel, problemen stapelen zich op en je kunt geen overzicht meer creëren. Het liefst wil je alleen zijn. Het alleen willen zijn komt voort uit ‘overprikkeling’ van de buitenwereld die men niet kan verdragen, het is te druk om hen heen. Wat er eigenlijk gebeurd is dat het lichaam aangeeft dat het ‘rust’ wil. En alleen met alleen zijn kan er rust gevonden worden. Je wilt blijven in je vertrouwde omgeving zoals je huis, een stapje buiten het tuinhek kan al angst veroorzaken. (zie ook angst)

 

Hoe kom je aan een burn-out

Een burn-out kan werk gerelateerd zijn maar ook privé gerelateerd en komt voor bij zowel mannen als vrouwen. Bij burn-out spelen problemen die zich hebben opgestapeld en niet zijn verwerkt en die op een gegeven moment niet meer te overzien zijn en opgelost kunnen en moeten worden. De spanning, de stress wordt alleen maar groter en groter. Men (kan) raakt depressief mede omdat er problemen spelen en omdat je opeens bent lam gelegd. (Zie ook problemen de baas en depressie)

Het is dan ook zorg om uit te zoeken waar de problemen en stress vandaan komen. Veel mensen durven geen ‘nee’ te zeggen en staan altijd klaar voor anderen om deze te helpen en lopen zichzelf voorbij. Prestatiedruk voor je zelf. Perfectionisten, het woord zegt het al, perfect, alles moet perfect zijn, deze mensen zijn niet in staat om werk uit handen te geven omdat zij op voorhand al denken dat een ander het niet kan of goed doet. Bovenstaande mensen zijn betrokken mensen maar te sterk betrokken zowel beroepsmatig als privé en prestige gericht, zij willen niet falen maar leggen de lat voor zichzelf te hoog en lopen zichzelf voorbij zonder bij zichzelf stil te staan. (zie ook over persoonlijke grenzen gaan)

Door naar jezelf te kijken welke problemen er spelen die tot stress leiden en deze één voor één uit te werken tot de kern van het probleem krijg je overzicht en daarmee controle over wat er speelt. Door te analyseren van problemen leer je jezelf kennen, je bent aan een reis van zelfkennis bezig waardoor je je valkuilen van stress leert herkennen en deze in de toekomst kunt voorkomen. Hiermee kun je zelf beginnen door de problemen op te schrijven en uit te werken of dit kun je doen met een psycholoog of anders. (zie ook schrijven)

Bij een burn-out is belangrijk om een arts te raadplegen en onder controle te blijven staan gedurende je burn-out, om samen met hem/haar aan je herstel van burn-out te werken. Zelf kun je ook veel doen om een andere levenswijze toe te passen en aan te nemen.

 

Schuldgevoel

Veel mensen hebben een schuldgevoel dat zij ziek zijn geworden en ziek zijn. Zij hebben het gevoel dat zij anderen, zowel privé als zakelijk in de steek laten. Dit is het rechtvaardigheidsgevoel wat naar boven komt en door ziek te zijn voelen zij zich schuldig en schamen  zich  voor de situatie waarin men zich bevindt. Over een wandeling of een boodschap doen in de buitenwereld voelen zij zich al schuldig. Gedachten gaan of kunnen door het hoofd gaan van “wat als ik een bekende tegenkom? Wat zullen zij wel niet denken?” gedachten kunnen op hol gaan door schuldgevoel zoals ‘ik ben ziek maar ik ben wel buiten wat zullen zij denken?’. Dit zijn zelf gecreëerde gedachten die jezelf geen goed doen. Wat de buitenwereld van jou denkt is aan niet aan jou. Besteed hier geen tijd aan maar accepteer dat de situatie op dit moment zo is.

 

Erken dat je ziek bent

Bij een burn-out zullen wij moeten erkennen dat wij ziek zijn en zijn geworden. Wij zullen de verantwoording voor onszelf moeten nemen dat wij ziek zijn en zijn geworden. Wij zijn niet voor niets ziek geworden waardoor wij nu een burn-out hebben. Hier is een weg aan vooraf gegaan door niet aan ons zelf te denken en waarbij wij ons hebben overbelast, waardoor wij nu in een situatie zitten die ons ziek heeft gemaakt en wij letterlijk zijn opgebrand omdat wij al onze energie hebben verbruikt. De weg van herstel van een burn-out is erkennen dat wij ziek zijn en zijn geworden. Als wij niet erkennen dat wij ziek zijn, dan kan en zal er geen verandering, verbetering, herstel optreden

We zullen moeten uitzoeken wat ons heeft overbelast, wat ons ziek heeft gemaakt om te kunnen herstellen. Door uit te zoeken waardoor wij in het verleden ons hebben overbelast, en wat veelal uit problemen, negatieve gedachten, overtuigingen komt, kunnen we zicht krijgen op onze problemen, hoe deze zijn ontstaan en deze problemen oplossen. Met het oplossen van problemen zal er een leerproces volgen wat ons ten goede komt en wat ons voor herhaling in de toekomst zal behoeden.

Zoeken wij niet uit waardoor wij ziek zijn geworden, dan erkennen wij niet dat wij ziek zijn geworden en zullen wij stil staan, waarbij wij verandering, verbetering, herstel zal van onszelf in de weg zal staan. Als wij blijven ontkennen dat wij ziek zijn of zijn geworden dan kunnen wij onszelf in de slachtofferrol plaatsen. (zie ook slachtofferrol)

 

Acceptatie is het herstel van burn-out

Veel mensen kunnen niet accepteren dat zij burn-out zijn en dat je met een burn-out letterlijk wordt lamgelegd. Het lichaam wil niet meer, terwijl de geest wel wil en onze gedachten vanuit de geest het lichaam wil aanzetten tot iets doen, terwijl dit niet kan. Hier is letterlijk van toepassing: “we willen wel, maar we kunnen niet”. We zullen moeten accepteren dat iets niet gaat wat onze geest wil. Schuldgevoel en schaamte zullen of kunnen door je hoofd gaan.

We zullen onze gedachten een halt moeten toeroepen dat iets even niet gaat zoals wij graag zouden willen. Je moet accepteren dat de situatie op dit moment zo is. Je bent ziek en zo is de situatie op dit moment en voor vele mensen is dit niet te verkroppen, te accepteren en zullen zich verzetten. Je kunt je er tegen verzetten maar hier schiet je niets mee op en heeft geen zin. Door je te verzetten leg je nog meer druk op jezelf wat je geen goed zal doen.

Door te accepteren en aanvaarden dat het even niet anders is zoals het is, dat je op dit moment ziek bent, ben je op de goede weg en bevorder je je herstel. Je kunt niet anders dan op dit moment accepteren dat je leven op een lager pitje verder moet, en dat wij moeten herstellen en wij onze verloren energie weer geleidelijk zullen moeten aanvullen, opbouwen, of dat er soms helemaal even niets gedaan kan worden. Ook dit is goed, alles is goed.

 

Regelmaat, wat wil ik en wat kan ik

Je bent ziek, je hebt een burn-out, de energie accu is leeg getrokken en om te herstellen zal de energie accu weer opgeladen moeten worden. Lichamelijke energie opbouwen zal heel langzaam gaan maar toch zullen wij weer energie moeten opbouwen om te kunnen herstellen. Toch is het belangrijk om tijdens de burn-out regelmaat te blijven houden, ook al ben je moe. Op tijd opstaan, eten en naar bed, zoals je in het voorheen ook deed, en de energie die je over hebt te doseren. Als je je even goed voelt denk je dat je de hele wereld weer aan kan, maar dat is de valkuil. Het gaat om het doseren van energie die je op dat moment hebt. Het gaat om wat “wil” ik en wat “kan” ik.

Willen is een gecreëerde gedachten, je kunt van alles in je hoofd bedenken maar “wat wil ik” is soms niet haalbaar of uitvoerbaar. Je wilt heel veel maar bij een burn-out is dit niet realistisch omdat je simpelweg niet de energie hebt om iets uit te voeren. Het gaat om “wat kan ik”. Je mist de energie om het willen niet te kunnen uitvoeren, en dan blijft er over wat kan ik. Met wat kan ik geef je aan wat je nog wel kunt uitvoeren. Bij burn-out is het zo dat men wel graag wil maar het niet kan. Dit is het ontbreken van de energie. Deze energie zul je weer moeten aanvullen wat een zeer langzaam proces is. Ieder iets zal een keuze, een afweging zijn of het haalbaar is of niet en of wij er energie van krijgen of verliezen. Een klein boodschapje doen iedere dag is een mooie stok achter de deur om regelmaat en beweging er in te houden. Zorg wel dat je voldoende boodschappen in huis hebt zodat het geen moet wordt om boodschappen te doen. Bepaal iedere dag of het realistisch is om een boodschapje waar geen moet achter zit doen. Als het niet haalbaar is dan is dit zo. Ga op de fiets, geniet ondertussen van de dingen om je heen tijdens het fietstochtje, je zult zien dat je dingen zult ontdekken die je niet eerder waren opgevallen maar waar je nu van geniet.

 

Ontspannen

Houd je bezig met ontspannende dingen waar geen druk op staat maar waar je plezier in hebt. Geef je zelf een nieuwe slogan: “Niets moet alles mag!”. Pak bijvoorbeeld je oude hobby’s op waar je in het voorheen geen tijd meer voor had maar waar je wel plezier aan beleefde. Bouw dit langzaam op, ga hier niet uren mee aan de slag. Zet een koopwekker voor de tijd op bijvoorbeeld 10 minuten en als de tijd om is stop je en bouw de tijd langzaam op.

Ook kun je nieuwe hobby´s ontdekken waar je in het voorheen ´geen tijd´ voor had om aan te beginnen maar die wel door je hoofd spookten of nieuwe hobby’s die zich nu openbaren. Als je wandelen leuk vindt maak een wandeling. Leen bijvoorbeeld een hond van iemand die overdag niet thuis is omdat hij of zij werkt, hiermee doe je jezelf en de hond een plezier, de hond is niet alleen en jij hebt en een stok achter de deur om te bewegen, de liefde die je van het dier terugkrijgt is hartverwarmend.

Tuinieren is ook een mooie ontspanning ook lijkt het niet zo. Door met je handen in de aarde te wroeten, aard je jezelf gelijk. (zie ook aarding) Ga lekker buiten zitten als de zon schijnt en geniet van de zon op je huid. De aanmaak van vitamine D is belangrijk. Mandala’s inkleuren is een mooi bezigheid die je hoofd leeg maakt en wat een prachtig eindresultaat geeft. Beoefen yoga of mindfulness om je eigen rust te creëren.  

Houd je bezig met leuke dingen waar geen druk op staat en die je zo neer kunt leggen als het moet. Alles zal gedoceerd moeten gebeuren. Iets ondernemen, daarna rusten. Als je doodmoe bent van de ontspannende dingen, dan houdt dit in dat je je overbelast hebt, een reden om gas terug te nemen en hier minder tijd aan te besteden. Van ontspannen moet je energie weer aangevuld worden en niet worden opgebruikt. Je hoeft jezelf niet schuldig te voelen als je niets doet, ook deze tijd heb je nodig om te kunnen herstellen.

 

De weg van herstel – Terug in de maatschappij

De weg en tijdsduur van het herstel van een burn-out kan je niet exact bepalen. Het herstel van burn-out is keihard werken aan jezelf want je bent ziek. Voor iedereen is dit verschillend, bij de één gaat het snel, bij de ander langzaam. Waar het om gaat is dat je de situatie accepteert zoals hij is, dat je erkent, accepteert dat je ziek bent, en dat dit lang kan duren. Omdat wij niet weten hoe lang iets duurt, worden wij onzeker omdat wij een antwoord willen hebben maar wij geen antwoord hebben. Hang geen tijdsduur of einddoel een jezelf, als je dit wel doet saboteer je jezelf. Als je dit wel doet en je hebt het einddoel of tijdsduur die je jezelf hebt opgelegd en gegeven niet gehaald dan zul je je schuldig voelen en voelt het als falen. Als je accepteert dat je een burn-out hebt dan kan en zal het je herstel bevorderen.

 

Arbodienst

Ziek zijn is niet leuk, voor jouw zelf niet, maar, ook voor een werkgever niet. De werkgever is bij wet verplicht je bij ziekte ziek te melden bij de Arbodienst waarbij zij zijn aangesloten. Bij ziekte heeft een werkgeven en werknemer verplichtingen om samen aan het herstel te werken. In eerste instantie zul je door je leidinggevende of iemand van P&O gebeld worden hoe het met je is. Dit kan vervelend overkomen omdat je hier helemaal niet mee bezig wilt zijn, maar wat wel een verplichting is vanuit het bedrijf. Na langer ziek zijn zal het bedrijf de Arbodienst moeten inlichten dat er een zieke werknemer is. De Arbodienst neemt het van het bedrijf over.

Als je in een werkende situatie zit word je opgeroepen voor een bezoek aan de Arbo dienst welke is verbonden aan het bedrijf waar je werkt. Een Arbodienst is een bedrijf die de werkgever helpt met het uitvoeren en opstellen van arbeidsomstandigheden- en verzuimbeleid volgens de wettelijk bepaalde Arbo verplichtingen.

De werkgever is verplicht om jou ziek te melden en om samen met jou aan jouw herstel te werken. Met de ziekmelding gaat de wet “Poortwachter in werking”. De wet poortwachter is een tijdslijn met voorschriften waaraan de werkgever en werknemer, jij dus, zich moeten houden, naar handelen, moet doorlopen.

(zie http://www.Arbovitale.nl/werkgever/wet-verbetering-poortwachter?gclid=CLi5wa7c0rECFcQNfAodXX8AAQ of Google poortwachter).

 

Arbodienst- Arbo arts – bedrijfsarts

Bij het eerste bezoek aan de Arbodienst zul je met een Arbo arts of bedrijfsarts praten over wat er aan de hand is, waarom je ziek bent. Hoe langer men ziek is zal de Arbodienst bezoeken blijven plannen. De daarop volgende bezoeken zullen evaluaties volgens de tijdslijn Poortwachter zijn. Met de Arbo arts kun je veel weerstand hebben en of ondervinden. Helaas leven wij in een wereld waarin niet iedereen eerlijk is. Het is zaak voor de Arbo om het kaf van het koren te scheiden en personen die het niet goed menen eruit te halen. Meestal word je niet geloofd, doe je te weinig aan je herstel. Dit kan zeer frustrerend overkomen, maar als je niets te verbergen hebt, zul je ook niets verbergen. Als eerlijkheid en oprechtheid vooropstaan zal de waarheid spreken en kan jij jezelf recht in de spiegel aankijken.

Belangrijk is om een huisarts diagnose te hebben. De huisarts is jouw back-up. De Arbo hoort er te zijn voor de werknemer, maar zij kijken naar het financiële plaatje voor de werkgever en hoe snel je weer aan het werk kan. Ik vind het belangrijk om voordat je opgeroepen wordt bij de Arbo-arts een eigen huisarts te hebben bezocht en met hem of haar besproken te hebben wat er speelt, hoe je je voelt. Alleen je huisarts kan bepalen wat er aan de hand is omdat hij jou langer kent en daarmee ook jouw dossier.

Als je opgeroepen wordt bij de Arbo-arts dan mag je iemand meenemen. Ik vind dit raadzaam om te doen. Een derde oor hoort meer dan twee oren en omdat er veel besproken wordt, kan het zijn dat je niet veel informatie opneemt. Mocht er een werk conflict ontstaan dan is er een derde oor die het gesprek kan bevestigen, en kan het geen “één tegen één”, “jouw woord tegen het andere” situatie worden.

Meestal is het zo dat de Arbo-arts je gelijk aan het werk wil hebben of sturen met het gezegde “dat als het verzuim lang duurt de drempel om het bedrijf binnen te stappen zo groot is”. Dit heeft te maken met de “poortwachter tijdslijn”, maar het moet simpel weg wel kunnen dat je kunt werken en meestal is het zo dat je wel wil werken maar je kan niet werken omdat je nog niet genoeg bent hersteld. Te vroeg gaan werken kan je herstel verslechteren en je weer terug bij af brengen.

Daarom is het zo belangrijk om onder controle te staan en blijven te staan tijdens de periode dat je ziek bent bij de huisarts. Samen met hem of haar bespreek je hoe je je voelt en wat de plannen zijn voor herstel, en wie hier voor nodig is om jouw herstel te bevorderen. Dit kan een psycholoog zijn of ander vorm van therapie. Jouw huisarts kent je, ziet je en weet wat er speelt. Een Arbo-arts ziet jou maar een kwartiertje en beoordeeld je in dit kwartiertje en meestal is het zo dat als je bij de Arbo-arts zit, dat je volledig dichtklapt. Bij een huisarts ben je (meestal) op je gemak, je kent hem of haar, hier kun je alles vertellen.

Mocht je weerstand ondervinden bij de Arbo-arts dan is de huisarts de aangewezen persoon om met de Arbo-arts in contact te treden, hij kent jou immers en kan de Arbo-arts zijn diagnose geven. Geef dit bij de Arbo-arts aan als je denkt dat het uit de hand loopt. Jij moet wel toestemming geven aan de Arbo-arts om met je huisarts in contact te treden. Een Arbo-arts mag nooit uit zichzelf informatie inwinnen zonder dat jij hierover weet. Jouw toestemming is altijd hiervoor nodig. Ik vind het belangrijk om de werkgever of jou direct leidinggevende op de hoogte te houden betreffende jouw ziekte en het verloop. Na een bezoek aan de Arbo-arts kun je een mail sturen naar de werkgever en of je leidinggevende met wat jij ervaren hebt en wat de afspraken met de Arbo-arts zijn.

 

Documenteer alles

Als je je ziekmeldt van werk vind ik het belangrijk om alles wat je onderneemt, hoe onbelangrijk je dit op dat moment ook vindt, vast te leggen. Je legt als ware een dossier, een tijdslijn aan over het gebeuren en wat er heeft plaatsgevonden. Mocht je langer ziek zijn en daarmee of daardoor een “werk conflict” ontstaat, heb je alles op papier. Registreer alles, tijd, datum, met wie je gesproken hebt, wat er besproken is. Alles wat er besproken wordt bij de Arbo-arts en huisarts, hulpverlener, therapeut, telefoontjes van werkgevers, gesprekken met de werkgever, alles wat met jouw ziek melding en ziek zijn te maken heeft.

Dit doe je hoofdzakelijk voor jezelf, om dit vast te leggen voor jezelf. Schrijf een verslagje als je bij de huisarts, Arbo-arts, hulpverlener of anders bent geweest. Schrijf op hoe je dit ervaren hebt, hoe je gevoel hier bij was, alles. Vergeetachtigheid is een onderdeel van burn-out, en later kan je heel veel profijt hebben van dit verslag en verslagen.

 

Onbegrip

Mensen zien niet aan je dat je ziek bent, dat je moe bent, je kunt beter een gebroken been hebben want dat zien ze letterlijk. Omdat het letterlijk niet te zien is als er overspannenheid of burn-out is, is er vaak onbegrip vanuit de buitenwereld. Mensen hebben op voorhand al een oordeel, een vooroordeel wat voortkomt uit onwetendheid en geven onbedoelde adviezen. Je krijgt te horen dat je, je niet moet aanstellen, dat je even je schouders eronder moet zetten en doorzetten, dat je een schop onder je kont nodig hebt. De buitenwereld denkt te weten wat er aan de hand is en dat het met bovenstaande gezegdes verholpen kan worden omdat zij denken dat de ander zich aanstelt. burn-out is ook letterlijk vechten tegen de buitenwereld om begrip te krijgen omdat zij simpelweg je niet geloven en dat onbegrip van een buitenstaander wat familie, vrienden, collegae, enz. kunnen zijn en waarvan je een beeld hebt dat zij begrip zouden hebben wordt in één klap vernietigd. Het is zeer frustrerend als dit gebeurd. Je ziet vaak gebeuren dat mensen die oordelen over ziek zijn, een burn-out, dit zelf nog nooit hebben meegemaakt totdat het hen zelf overkomt en dan pas weten hoe zij zich voelen.

 

Herstel van burn-out – hulp voor jou

Herstel van burn-out is keihard werken aan jezelf want je bent niet voor niets ziek geworden. Herstel kan inhouden dat je hulp van een ander nodig hebt. Meestal verzet je, je hiertegen, is er weerstand, je gaat in de angst. “Ik ben toch niet gek” zal de eerste gedachte zijn. Nee, je bent niet gek, maar je hebt hulp nodig omdat je zelf over je eigen grenzen bent heen gegaan en nu in een situatie zit van geestelijke en lichamelijke vermoeidheid en je dit zult moeten oplossen. Hierbij heb je hulp nodig omdat je het zelf niet meer alleen kan. Je zal moeten leren om persoonlijke grenzen te bewaken zodat dit in de toekomst zich niet kan herhalen. In overleg met de huisarts en met een verwijzing van de huisarts kan je naar een therapeut verwezen worden die je kan helpen om een andere weg in te slaan waarin jouw herstel voorop staat.

Het woord “therapeut” is een verzamelnaam voor iedereen die zich beroepsmatig bezighoudt met een therapie met als doel de methode, de therapie toe te passen ter genezing van de lichamelijke of geestelijke problemen van eenieder die dit nodig heeft. Therapie kan verschillen, je hebt reguliere therapie en alternatieve therapie. (zie ook reguliere en alternatieve geneeskunde)

Bij het horen van het woord “psycholoog of psychiater” steigeren de meeste mensen al, schieten in de angst. Maar dat is niet nodig. Een psycholoog, psychiater is een iemand die zich bezighoudt met de geest van de mens en het daaruit voortkomende gedrag. Het verschil tussen een psycholoog en psychiater is:

• Een psychiater is arts en heeft doorgestudeerd met als specialisatie “psychiatrie”, omdat hij of zij arts is kan hij of zij medicatie voorschrijven.
• Een psycholoog is geen arts, hij of zij heeft psychologie gestudeerd en is daarin afgestudeerd, hij of zij mag geen medicatie voorschrijven.

 

Problemen dienen te worden opgelost, en voor die oplossing moeten we weten hoe we in elkaar zitten, hoe we denken, hoe ons gedrag is, en hoe ons gedrag is bepaald en tot stand is gekomen. Dit heet psychologie. Door deze reis te maken geef je jezelf een kado, je maakt de reis naar bewustwording, je leert je zelf kennen, je leert bij je gevoel te komen. En toevallig is daar meestal een buitenstaander voor nodig om je op dit pad te krijgen, die je wijst op je gedrag en denken, hoe je aan deze gedachten en gedrag komt, en je helpt dit te veranderen, want dit heb je zelf niet door.

Ik vind psychologie een kadootje, het helpt je je reis naar binnen te maken en jezelf te hervinden, een weg van bewustwording.

Bij een burn-out moet je geholpen worden, dit kun je niet alleen en hulp is hierbij geboden. Je eigen gedrag en gedachten moeten als ware worden omgeprogrammeerd en dit kan.

Bij een burn-out komt leren anders te denken en doen om de hoek kijken, een zeer belangrijke les voor het herstel! We zijn niet voor niets ziek geworden, we hebben onbewust onze eigen grenzen overschreden, waarom zijn we ziek geworden en waarom hebben we grenzen overschreden? (zie ook de kracht van de gedachte – ons eigen gedrag) Dit komt voort uit ons eerdere denken en gedrag. Cognitieve gedragstherapie is een goede weg op herstel. Een mooi boek hierover is Cognitieve gedragstherapie voor dummies.

 

Weer werken – re-integratie

Over “weer gaan werken” verschillen de meningen, de een zegt zo snel mogelijk weer aan het werk, de ander zegt rust, rust, rust.

Het is aan jou om te bepalen of je weer in staat bent om te gaan werken.

Burn-out komt door constant over je grenzen heen gaan.  Meestal heb je dit niet in de gaten en is het al te laat. Je moet je grenzen leren kennen zodat je dit ook aan kan geven. Belangrijk is om te uiten wanneer er over je grenzen wordt gegaan. Prestige gerichte personen, mensen die anderen hulp bieden enz. zijn meestal degene die uitvallen, zij gaan maar door voor anderen of anderen te helpen waardoor zij zichzelf wegcijferen en niet meer denken aan zichzelf, waardoor zij over hun eigen grenzen gaan. Je denkt heel snel dat, als je weer wat kan doen dat dit een teken is dat het beter met je gaat en dat je de hele wereld weer aankan, dit is één van de meest gemaakte valkuilen.

Re-integratie, werken op arbeid therapeutische basis, op werk zal heel langzaam gaan en moeten gebeuren, en worden opgebouwd. Je zult moeten wennen aan weer werken, je bent uitgevallen en hebt weinig tot niets kunnen doen. Daarom is het belangrijk om op te bouwen, om je eigen belastbaarheid aan te kunnen. Dit is een iets waar je je bij neer moet leggen en moet accepteren. Het gezegde “wat wil ik en wat kan ik” is hier de hoofdvraag. Tussen willen en kunnen zit een heel groot verschil. Willen is een iets wat wij ons zelf hebben opgelegd, een gedachte die is gecreëerd in onszelf en wij willen onszelf en de buitenwereld niet teleurstellen. Concentreer je op wat je wel kunt, en doe dit stapje voor stapje. Ga hier niet overheen, je opgebouwde belastbaarheid kan weer worden teniet gedaan door hoe jij met jezelf omgaat.

 

Re-integratie – arbeid therapeutisch werk

Als je je wat beter voelt, dan zal in overleg met de Arbo arts een re-integratie traject worden gestart. Dit houdt in dat je je werkvermogen op gaat bouwen. Je gaat therapeutisch aan het werkt. Dit werken zal langzaam worden opgebouwd om je weer te laten wennen en is een onderdeel van de wet poortwachter. Het is verplicht hieraan deel te nemen.

Bij re-integratie moet je heel goed zelf bepalen wat je doet, en meestal ga je hierbij over je grens. Het opbouwen van het re-integratie traject zal heel langzaam moeten gebeuren, stapje voor stapje, half uurtje voor half uurtje. Begin niet gelijk met halve dagen, daarmee doe je jezelf en de werkgever te kort en kun je terug bij af komen of erger en moet je jezelf weer ziekmelden. Ga bij re-integratie niet over je grenzen heen door te zeggen, “oh, ik voel me goed ik kan wel even langer blijven”, nee, hou je aan de afgesproken werktijd en ga naar huis, bouw langzaam je tijd op, en herstel thuis van je werk, zoek ontspanning. Wat ik belangrijk vind bij re-integratie dat als je aan het werk gaat je een taak hebt waar even geen verantwoording op ligt. Op een verantwoordelijk iets ligt een druk en druk is een iets wat je in het begin moet vermijden, druk levert stress op en dat is juist wat we moeten vermijden. Veel al doe je ander werk dan je gewend bent, maar dit is om je te laten wennen aan het arbeidsproces.

 

Voor en na een burn-out

Je zult merken dat je onderscheidt gaat maken in periodes, je hebt de periode “voor” je een burn-out kreeg en een periode “na” dat je een burn-out hebt gehad.

Hoelang een echte burn-out duurt voordat je hiervan hersteld bent, de hersteltijd, is voor iedereen verschillend. Als een burn-out heeft plaatsgevonden en je bent hersteld dan kan het zijn dat je niet meer zoveel energie hebt als voorheen. De moeheid zal eerder toeslaan na dat je hersteld bent van burn-out. Je energie accu is helemaal leeg geweest en heeft een tik gekregen, door het herstel is deze accu weer langzaam aan het opladen gegaan totdat hij weer bijna vol is. Je kunt het vergelijken met als je iets nieuws koopt, het werkt honderd procent, na verloop van tijd kan het minder gaan werken omdat het verslijt en werkt het nog bijvoorbeeld tachtig procent. Je kunt sommige dingen gewoon niet meer als vroeger, je lichaam en geest hebben een klap gekregen en dit moet nog lang en langzaam herstellen. Je zou het ook niet meer moeten willen om te leven zoals vroeger want het is juist vroeger die jou een burn-out heeft bezorgd. Accepteer dat dit zo is. Als je hulp hebt gezocht en alles wat je daarbij geleerd hebt dat je anders met je zelf moet omgaan dan is acceptatie van het op andere kracht doen geen probleem. De periode na burn-out zal altijd een tijd van keuze maken zijn, doe ik iets wel of doe ik iets niet, het zijn afwegingen die we maken voor onszelf om in balans te blijven om niet over onze grenzen te gaan.

 

 

Wat kun je zelf doen aan het herstel van een burn-out?

Ten eerste! Raadpleeg je arts

• Hulp zoeken bij reguliere hulpverlener, bijvoorbeeld: psycholoog
• Hulp zoeken in de bijvoorbeeld de alternatieve therapie, bv Quantum-Touch
• Ontspannen
• Mindfulness (zie mindfulness)
• Meditatie
• Yoga
• Je hoofd leegmaken doormiddel van Mandala in kleuren
• Leuke dingen doen zoals tijd aan je hobby besteden 

 

 

 

Zie ook andere onderwerpen uit “Spirituele bewustwording en Spirituele wegen”.